Cây Bí Bái có công dụng gì?
Cây Bí Bái có vị ngọt, thơm, hơi cay, tính bình. Vỏ đắng và chát. Rễ, gỗ, lá có tác dụng khư phong hoạt huyết, hành khí giảm đau. Quả kiện tỳ tiêu thực.
Mục lục
Đặc điểm của cây Bí Bái
Tên thường gọi: Bái Bái, Bí Bái
Tên khoa học: Acronychia pedunculata (L.) Miq. (A.laurifolia Blune)
Thuộc họ: Cam – Rutaceae.
Mô tả:
- Cây thân gỗ nhỏ thường cao 5-10m. Cành già có màu nâu đỏ, vỏ có mùi giống xoài. Lá mọc đối phiến hình trái xoan thuôn dài khoảng 5-15cm, rộng 2,5-6cm, có những điểm tuyến tiết tinh dầu, lá non có lông, lá già nhẵn, cuống dài phù ở hai đầu, cũng thơm mùi xoài. Cụm hoa hình ngù, mọc ở nách lá hay đầu cành. Hoa trắng xanh xanh, thơm, có 4 lá đài, 4 cánh hoa, 6 nhị và bầu 1 ô. Quả hạch hình cầu nạc, có múi, khi chín màu vàng nhạt hay trắng hồng, ngọt, thơm thơm, ăn được; hạt dài, cứng, đen.
- Ra hoa vào tháng 4-6, ra quả vào tháng 6-8.
Bộ phận sử dụng: Rễ, gỗ thân, quả, lá – Radix, Lignum, Folium et Fructus Acronychiae.
Nơi sống và thu hái:
- Là cây của khu vực Ðông Dương và Viễn Ðông, thường mọc ở trong rừng thứ sinh, rừng còi, ven rừng và đồi cây bụi vùng trung du và miền núi như Hoà Bình, Vĩnh Phú, Hà Bắc đến các tỉnh phía Nam.
- Thu hái các bộ phận của cây quanh năm, thái phiến, phơi khô. Quả thu hái vào mùa Thu – Đông, đồ với nước nóng rồi phơi.
Dược tính và công dụng của cây Bí Bái
Thành phần hoá học: Lá có chứa 1,25% tinh dầu, còn có Alcaloid Acronycin.
Tính vị, tác dụng: Bí Bái có vị ngọt, thơm, hơi cay, tính bình. Vỏ đắng và chát. Rễ, gỗ, lá có tác dụng khư phong hoạt huyết, hành khí giảm đau. Quả kiện tỳ tiêu thực.
Công dụng, chỉ định và phối hợp:
Lá non thường dùng làm rau gia vị.
Các bộ phận của cây được dùng trị:
- Ðau thấp khớp, đau dạ dày, đau thoát vị.
- Chán ăn, đầy bụng, khó tiêu.
- Cảm mạo, ho.
Theo Đông Y Cổ Truyền dùng lá sắc uống chữa đau dạ dày và các chứng sưng đau. Còn dùng lá sao vàng, nấu nước cho sản phụ uống thay chè giúp ăn ngon cơm và thông huyết ứ. Lại có tác dụng trị phù lỏi. Ở một số quốc gia tại Đông Nam Á vỏ thân được dùng trị lỵ và lợi tiểu. Lá non cũng dùng ăn. Ở Nam Á rễ, chồi và quả dùng chế nước tắm kích thích.
Nhựa của rễ cũng được dùng xoa kích thích trong bệnh thấp khớp.
Bí Bái và các bài thuốc
Bài thuốc:
- Phong thấp, gối lưng đau mỏi, bị thương sưng đau: 15-20g rễ hay Lõi Gỗ Bí bái sắc uống hoặc tán bột uống. Cũng dùng lá tươi đắp chỗ đau.
- Cảm sốt và ho: 20g Lá Bí Bái sắc uống.
- Ăn uống kém tiêu: 15g Quả Bí Bái sắc uống.
- Phù lôi: 10-15g Bí Bái dạng thuốc sắc. Dùng ngoài chữa ghẻ chốc, mụn nhọt, đòn ngã tổn thương, lấy vỏ thân, lá nấu nước cho đặc để tắm, xát.
Đừng bao giờ sử dụng bất cứ thứ gì bạn không chắc chắn 100% là an toàn và nếu bạn đang bị ốm, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thứ mà bạn không quen thuộc.
Xem thêm:
Cây Bèo Lục Bình có công dụng gì?
Cây Bán Biên Liên có công dụng gì?
Fan Page: Thanh Vân Các
Hội nhóm: Nhóm giác quan thứ 6
