Cây Chiêu Liêu có công dụng gì?

Đặc điểm của cây Chiêu Liêu

Tên thường gọi: Chiêu liêu, Chiêu liêu hồng, Xàng, Tiếu, Kha tử.

Tên khoa học: Terminalia chebula Retz.

Thuộc họ: Bàng – Combreta-ceae.

Mô tả:

• Cây to, cao khoảng 15-20m. Cành non có sở hữu các lông. Vỏ thân có màu xám nhạt, có vách nứt dọc. Lá mọc so le, đầu nhọn khoảng 15-20cm, có lông mềm, sau nhẵn. Ở đầu cuống lá có 2 tua nhỏ. Hoa nhỏ, có màu trắng vàng vàng, thơm, xếp thành chùy ở nách lá hay ở ngọn, phủ lông màu đồng. Có quả hình trứng thuôn dài khoảng 3-4cm, rộng khoảng 20-25mm, tù hai đầu, không có cánh,ốc 5 cạnh dọc, màu nâu vàng nhạt, có thịt đen. Hạch chứa một hạt dày 4mm, có lá mầm cuộn.
• Ra hoa vào tháng 5-6, có quả vào tháng 8-9 trở đi.

Bộ phận sử dụng: Quả khô – Fructus Chebulae, thường gọi Kha tử. Cũng có thể dùng cả vỏ cây.

Nơi sống và thu hái: Cây của miền Đông Dương và Nam Á mọc hoang ở rừng thưa, rừng thứ sinh ở các tỉnh phía Nam nước ta. Thu hái quả vào mùa quả chín (tháng 9-11), phơi khô. Khi dùng sao qua, bỏ hạt. Bảo quản nơi khô ráo.

Dược tính và công dụng của cây Chiêu Liêu

Thành phần hoá học: Trong quả có khoảng 30% chất săn da mà chất đặc trưng là acid chebulinic, chebulin, acid chebulagic terchebin, acid shikimic; còn có 20-40% tanin với acid ellagic, acid gallic, acid quinic; sennoside A và tanase. Trong nhân có 3-7% chất dầu màu vàng, trong suốt, nửa khô.

Tính vị, tác dụng: Có vị chát, nhạt, hơi chua, tính mát; có tác dụng trừ ho, sát trùng đường ruột. Quả xanh chứa một hoạt chất làm săn da, có tính gây trung tiện, và cũng gây xổ, quả già gây xổ mạnh. Hợp chất chebulin trong quả có tác dụng chống co thắt tương tự papaverin. Vỏ cây có tác dụng lợi tiểu và cường tim.

Cây Chiêu Liêu và các bài thuốc

Công dụng, chỉ định và kết hợp: Quả Chiêu liêu hay Kha tử là một vị thuốc chuyên dùng chữa đi ỉa lỏng lâu ngày, chữa lỵ kinh niên; còn dùng chữa ho mất tiếng, di tinh, ra mồ hôi trộm, trĩ, xích bách đới. Ngày dùng 3-6g dưới dạng thuốc sắc hay thuốc viên 3-6 quả loại trung bình đủ để xổ, do vậy không dùng quá liều. Những lá bị sâu chích và tạo ra những mụn lỗi dạng sừng, dẹp và rỗng có thể dùng trị ỉa chảy và lỵ của trẻ em. Trẻ nhỏ 1 tuổi dùng liều 0,05g; cứ 3 giờ uống một lần.

Bài  thuốc:

• Xích bạch Lỵ: 12 quả Kha tử, 6 quả để sống, 6 quả nướng bỏ hạt, sao vàng và tán nhỏ. Nếu lỵ ra máu thì dùng nước sắc Cam thảo mà chiêu thuốc; nếu lỵ ra mùi, thì dùng nước sắc Cam thảo chích.
• Ho lâu ngày: Kha tử, Đảng sâm mỗi vị 4g sắc với 400ml, còn 1/2 chia uống 3 lần.
• Đi ngoài phân dạng lỏng lâu ngày: Kha tử 10g, tán bột, hoà với cháo ăn.

Đừng bao giờ sử dụng bất cứ thứ gì bạn không chắc chắn 100% là an toàn và nếu bạn đang bị ốm, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng thứ mà bạn không quen thuộc.

Xem thêm:

Cây Chân Trâu có công dụng gì?

Cây Ché có công dụng gì?

Cây Chìa Vôi có công dụng gì? 

Cây Chìa Vôi Bốn Cạnh có công dụng gì?

Fan Page: Thanh Vân Các

Hội nhóm: Nhóm giác quan thứ 6